Diabetes insipidus
Bij diabetes insipidus verliest het lichaam te veel vocht. Dit komt omdat er te weinig antidiuretisch hormoon (ADH) in het lichaam is. Dit hormoon wordt gemaakt in de hersenen. ADH zorgt ervoor dat de nieren water vasthouden. Bij diabetes insipidus laten de nieren de hele tijd water door. Mensen moeten daardoor veel plassen en kunnen uitgedroogd raken.
Diabetes insipidus heeft als ziekte niets te maken met suikerziekte (diabetes mellitus). Maar de kenmerken van dorst en veel plassen lijken wel op elkaar. Daarom denken artsen bij diabetes insipidus soms eerst aan suikerziekte, terwijl iemand eigenlijk diabetes insipidus heeft.
Mensen met diabetes insipidus kunnen tot 15 liter per dag meer plassen dan anders. Zij hebben daardoor steeds dorst en moeten veel drinken om niet uit te drogen. Als iemand met diabetes insipidus uitgedroogd raakt, kan die een hoge hartslag krijgen. Ook kan iemand een lage bloeddruk krijgen. Sommige mensen worden verward of suf. Verder kan verstopping (obstipatie) van de darmen voorkomen.
Diabetes insipidus kan aangeboren zijn, maar ook later in het leven ontstaan. Bijvoorbeeld door een tumor of een hersenoperatie of als kenmerk van een andere ziekte of syndroom. Diabetes insipidus kan op elke leeftijd voorkomen.
Er zijn vier vormen van diabetes insipidus:
- Neurogene diabetes insipidus: Deze vorm heet ook wel centrale diabetes insipidus. Het ontstaat wanneer de hypofyse (een klier in de hersenen) niet goed werkt. Hierdoor komt er te weinig ADH in het lichaam. Hierdoor maken de nieren te veel urine. Bijvoorbeeld een tumor, een hersenoperatie, hoofdwond of infecties kunnen er voor zorgen dat de hypofyse niet goed werkt. Deze vorm kan ook aangeboren zijn, de oorzaak is dan een verandering in het DNA.
- Nefrogene diabetes insipidus: Deze vorm ontstaat doordat de nieren niet reageren op ADH. Daarom maken de nieren te veel urine. Deze vorm is meestal erfelijk. Maar medicijnen of nieraandoeningen kunnen ook tot deze vorm leiden.
- Gestagene diabetes insipidus: Deze vorm is er alleen tijdens een zwangerschap. Het gaat meestal na de bevalling weer weg. Het kan wel weer terug komen als de vrouw weer zwanger wordt. Gestagene diabetes insipidus is iets anders dan zwangerschapsdiabetes.
- Dipsogene diabetes insipidus: Deze vorm ontstaat, omdat er iets mis is in het deel van de hersenen dat het lichaam een seintje geeft als het extra vocht nodig heeft. Dan krijgt iemand veel dorst en gaat iemand veel te veel drinken. Daarom gaan de nieren meer urine maken. Deze vorm kan ontstaan door bijvoorbeeld een tumor, een hersenoperatie, hoofdwond, infecties of medicijnen.
Heb je een vraag? erfolijnerfocentrum.nl (body: Mail%20ons%20uw%20vraag%3B%20binnen%205%20werkdagen%20ontvangt%20u%20een%20antwoord.%20%0A%0AMijn%20vraag%20is%3A%20%0A) (Mail) ons.
-
Andere namen voor deze ziekte
Water diabetes
Dorstziekte
Neurogene (centrale) diabetes insipidus
Nefrogene diabetes insipidus
Gestagene diabetes insipidus
Dipsogene diabetes insipidus
DI -
Hoe wordt deze ziekte vastgesteld?
Een arts kan met urine- en bloedonderzoek en met een dorstproef de diagnose diabetes insipidus stellen. Soms kan genetisch onderzoek de diagnose bevestigen.
-
Is er behandeling voor deze ziekte?
Voor elke vorm van diabetes insipidus is een andere behandeling.
Neurogene en gestagene diabetes insipidus kunnen worden behandeld met medicijnen.
De behandeling van nefrogene en dipsogene diabetes insipidus richt zich op het verminderen van de klachten.
Bij nefrogene diabetes insipidus kan het helpen om voldoende te drinken, geregeld te plassen, een dieet te volgen en plaspillen te gebruiken.
Bij dipsogene diabetes insipidus kunnen medicijnen helpen de klachten te verminderen.
Als diabetes insipidus een andere oorzaak heeft, dan bepaalt die oorzaak de behandeling. -
Hoe vaak komt het voor?
Ongeveer 3 op de 100.000 mensen hebben diabetes insipidus.
-
Is deze ziekte erfelijk?
Nefrogene diabetes insipidus kan erfelijk zijn.
Als het erfelijk is, erft nefrogene diabetes insipidus meestal X-gebonden recessief, soms autosomaal recessief en zelden autosomaal dominant over. -
Kinderwens
Heb je diabetes insipidus en heb je een kinderwens? Wat de gevolgen en mogelijkheden zijn hangt onder andere af van de vorm van diabetes insipidus en de oorzaak. Bespreek je kinderwens daarom met je arts.
Heb jij ook een kinderwens en een erfelijke vorm van diabetes insipidus in de familie? Deze keuzehulp helpt je je gevoelens en gedachten op een rijtje te zetten. De antwoorden kun je printen en gebruiken in het gesprek met je partner, dokter en/of hulpverlener.
-
Meer info voor patiënten
- Thuisarts.nl
- Diabetes Insipidus Website van een familie met Familaire Neurogene Diabetes Insipidus (FNDI)
- Nederlandse Hypofyse Stichting
- Nephrogenic Diabetes Insipidus (Genetics Home Reference)
- Neurohypophyseal Diabetes Insipidus (Genetics Home Reference)
-
Meer info voor artsen
- Centrale diabetes insipidus (CDI) (Orphanet)
- Verworven centrale diabetes insipidus (Orphanet)
- Erfelijke centrale diabetes insipidus (Orphanet)
- Nefrogene diabetes insipidus (Orphanet)
- Nephrogenic diabetes insipidus (GeneReviews)
- Nephrogenic diabetes insipidusInformatie van het ERKNet (European Rare Kidney Disease Reference Network)
-
Expertisecentra
- Expertisecentra voor deze aandoening:
-
- Radboudumc Expertisecentrum voor Hypofyseaandoeningen
- Radboudumc
- Geert Grooteplein-Zuid 10
- 6525 GA NIJMEGEN
- +31 (0)24 361 1111
- Orpha.net Expertlink
-
- UMCG Expertisecentrum voor Hypofyseaandoeningen
- Afdeling Endocrinologie en Diabetes
- Hanzeplein 1
- 9713 GZ GRONINGEN
- +31 (0)50 361 4697
- Orpha.net Expertlink
-
- UMC Utrecht-NKI-AvL Expertisecentrum voor Endocriene Tumoren
- Polikliniek Endocrinologie
- Heidelberglaan 100
- 3584 CX UTRECHT
- +31 (0)88 755 6303
- poli-endocrinologie@umcutrecht.nl
- Orpha.net Expertlink
-
- UMC Utrecht-NKI-AvL Expertisecentrum voor Endocriene Tumoren
- Het Nederlands Kanker Instituut - Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis
- Plesmanlaan 121
- 1066 CX AMSTERDAM
- +31 (0)20 512 9111
- Orpha.net Expertlink
- De expertisecentra hieronder richten zich op de groep van aandoeningen waar de aandoening onder valt, of op kenmerken die bij de aandoening kunnen horen:
-
- Expertisecentrum voor Zeldzame Endocriene en Bot Stoornissen
- LUMC - Leids Universitair Medisch Centrum
- Albinusdreef 2
- 2333 ZA LEIDEN
- +31 (0)71 526 9111
- Orpha.net Expertlink
-
- Erasmus MC Expertisecentrum voor Endocriene Aandoeningen
- Polikliniek Endocrinologie
- Dr. Molewaterplein 40
- 3015 GD ROTTERDAM
- +31 (0)10 704 0570
- poli.endocrinologie@erasmusmc.nl
- Orpha.net Expertlink
-
- Amsterdam UMC Expertisecentrum voor Zeldzame Endocriene Aandoeningen
- Amsterdam UMC
- Meibergdreef 9
- 1105 AZ AMSTERDAM
- +31 (0)20 566 9111
- ecza@amsterdamumc.nl
- Orpha.net Expertlink