Ziekte van Parkinson
De ziekte van Parkinson is een aandoening van de hersenen. Meestal spelen zowel omgevingsfactoren als erfelijke factoren een rol bij het ontstaan van Parkinson. Soms is de ziekte van Parkinson erfelijk.
De kenmerken verschillen per persoon. En ook de ernst van de kenmerken is verschillend. De kenmerken beginnen meestal aan een kant van het lichaam en ze nemen geleidelijk toe.
Het eerste verschijnsel is vaak een trillende hand. Dit heet ook wel een tremor. Dit gebeurt vooral als het lichaam in rust is. Sommige mensen hebben trillingen in de armen, benen, voeten of gezicht. Later kunnen de trillingen ook voorkomen op meerdere plekken in het lichaam.
Ook kunnen de spieren stijf worden en kan iemand langzamer gaan bewegen. Iemand met de ziekte Parkinson krijgt vaak ook moeite met evenwicht houden. Vaak krijgt iemand een kenmerkende manier van lopen. De benen kunnen ‘bevriezen’ tijdens het lopen; het lijkt alsof de voeten aan de vloer blijven plakken.
Parkinson begint meestal na het vijftigste levensjaar, maar het kan ook eerder beginnen.
Bij een deel van de mensen ontstaan ook andere klachten zoals langzamer denken, minder goed kunnen ruiken, problemen met slapen, verstopping, depressieve klachten of hallucinaties. Een deel van de mensen krijgt uiteindelijk dementie.
Bij de ziekte van Parkinson is het deel van de hersenen aangedaan dat zorgt voor beweging. De zenuwcellen in dit deel van de hersenen sterven langzaam af. Deze zenuwcellen maken de stof dopamine. De klachten ontstaan doordat er steeds minder dopamine in de hersenen is.
De kenmerken van de ziekte van Parkinson kunnen ook bij andere aandoeningen voorkomen. De verzamelnaam hiervoor is parkinsonismen. Een parkinsonisme kan ook ontstaan door bepaalde medicijnen. Voorbeelden van aandoeningen waarbij iemand kenmerken van Parkinson heeft zijn progressieve supranucleaire paralyse (PSP), Multipele systeem atrofie (MSA) of de ziekte van Huntington.
Heb je een vraag? erfolijnerfocentrum.nl (body: Mail%20ons%20uw%20vraag%3B%20binnen%205%20werkdagen%20ontvangt%20u%20een%20antwoord.%20%0A%0AMijn%20vraag%20is%3A%20%0A) (Mail) ons.
-
Andere namen voor deze ziekte
Parkinson’s disease (PD)
Primary parkinsonism
Parkinson -
Hoe wordt deze ziekte vastgesteld?
Een arts kan de diagnose stellen als iemand bovenstaande kenmerken heeft en als de klachten minder worden door het innemen van Parkinson-medicijnen.
Als iemand de diagnose Parkinson heeft gekregen, kan het gebeuren dat de Parkinson-medicijnen niet werken. Dan kan een arts vermoeden dat het om een parkinsonisme gaat.
Bij erfelijke vormen van de ziekte van Parkinson kan met genetisch onderzoek de diagnose bevestigd worden. -
Is er behandeling voor deze ziekte?
De ziekte van Parkinson kan niet genezen. Medicijnen kunnen het erger worden van de verschijnselen wel afremmen, maar niet stoppen. De kenmerken zullen dus geleidelijk blijven toenemen. Lichamelijke oefeningen en fysiotherapie kunnen helpen. Soms is een hersenoperatie mogelijk.
-
Hoe vaak komt het voor?
De ziekte van Parkinson komt waarschijnlijk voor bij ongeveer 1 op de 100 mensen van boven de 55 jaar.
-
Is deze ziekte erfelijk?
Ja, soms is de ziekte van Parkinson erfelijk. Maar meestal niet.
Vaak is iemand de eerste en enige in een familie met de ziekte van Parkinson. Dan spelen bij het ontstaan waarschijnlijk zowel omgevingsfactoren als erfelijke factoren een rol. De aandoening is dan multifactorieel erfelijk.
Bij ongeveer 15 op 100 (15%) van de mensen met Parkinson kwam de aandoening al eerder in de familie voor.
Maar bij minder dan 5% van de mensen met Parkinson wordt een erfelijke aanleg gevonden. Als er een erfelijke aanleg gevonden is, kan dit autosomaal dominant, autosomaal recessief of soms X-gebonden erfelijk zijn.
Dit hangt af van de verandering in de genen (mutatie) die gevonden is. -
Meer info voor patiënten
- Parkinson Vereniging
- Parkinsonismen Dit is een verzamelterm voor aandoeningen die lijken op de ziekte van Parkinson. Voor een deel leiden ze tot dezelfde verschijnselen. Een verschil met de ziekte van Parkinson is dat andere delen in de hersenen aangedaan raken.
- De grootste misverstanden over Parkinson Informatie van ParkinsonNet
- Ikhebdat.nlInformatie voor kinderen
- Parkinson’s Disease Foundation
- Genetics Home Reference
- Genetic and Rare Diseases Information Center (GARD)
- Engelse filmpje over Parkinson
-
Meer info voor artsen
- ParkinsonNetZorgverleners gespecialiseerd in Parkinson
- Ziekte van Parkinson (GeneReviews)
- Orphanet overzicht van zeldzame vormen van Parkinson
-
Expertisecentra
De minister van VWS heeft alleen voor zeldzame ziekten expertisecentra aangewezen. De ziekte van Parkinson is niet zeldzaam.
Voor 'zeldzaam parkinsonsyndroom door neurodegeneratieve ziekte' is er wel een expertisecentrum:
- Expertiseteam Frontotemporale dementie (ErasmusMC) voor Amyotrofe laterale sclerose-parkinsonisme-dementia complex