Li-Fraumeni syndroom
Het Li-Fraumeni syndroom (LFS) is een van de zeldzame erfelijke kankersyndromen. Het Li-fraumeni-like-syndroom (LFL) lijkt op LFS, maar hierbij zijn er net iets andere kankersoorten in de familie.
Bij LFS kunnen veel verschillende vormen van kanker ontstaan. Iemand kan ook meerdere vormen van kanker krijgen. Niet iedereen zal elke vorm van kanker krijgen die hieronder staat. De volgende soorten kanker komen voor bij mensen met LFS:
- borstkanker
- osteosarcoom (vorm van botkanker)
- wekedelensarcomen (tumoren in spieren, pezen of vet)
- hersentumor
- leukemie (bloedkanker)
- kanker in de bijnierschors (orgaan dat bovenop de nier zit)
- kanker in het maag-darm kanaal
- eierstokkanker
- longkanker
- huidkanker
- schildklierkanker
De tumoren kunnen al op jonge leeftijd ontstaan. Maar ook op volwassen leeftijd ontstaan. Ongeveer 85% van de mensen met LFS krijgt een vorm van kanker. Vrouwen met LFS hebben een hoger risico om kanker te krijgen dan mannen. Dit verschil komt vooral door borstkanker.
Heb je een vraag? erfolijnerfocentrum.nl (subject: Vraag, body: Mail%20ons%20uw%20vraag%3B%20binnen%205%20werkdagen%20ontvangt%20u%20een%20antwoord.%20%0A%0AMijn%20vraag%20is%3A%20%0A) (Mail) ons.
-
Andere namen voor deze ziekte
Li-Fraumeni- syndrome (LFS)
Li-Fraumeni-like syndroom (LFL)
Sarcoma, breast, leukemia, and adrenal gland (SBLA) syndrome
Sarcoma family syndrome of Li and Fraumeni
SBLA syndrome -
Hoe wordt deze ziekte vastgesteld?
Een dokter kan LFS en LFL vaststellen met DNA-onderzoek.
De dokter zegt dat je Li-Fraumeni-syndrome (LFS) hebt als:
- Je voor je 45ste een sarcoom krijgt. Dit is een vorm van botkanker.
- En een van je ouders, broer of zus heeft voor het 45ste levensjaar kanker (gehad).
- Ook nog een broer, zus, ouder, tante, oom, opa of oma aan die kant van de familie met kanker voor het 45ste levensjaar of een sarcoom op welke leeftijd dan ook heeft (gehad). Sarcoom is een vorm van botkanker.De dokter zegt dat je Li-Fraumeni-like syndroom (LFL) hebt als:
- Je kanker kreeg als kind. Of een sarcoom, hersentumor of bijnierschorskanker voor je 45ste.
- En een broer, zus, ouder, tante, oom, opa of oma van je sarcoom, borstkanker, hersentumor, leukemie of bijnierschorskanker heeft (gehad).
- En ook nog een broer, zus, ouder, tante, oom, opa of oma in dezelfde kant van de familie kanker heeft (gehad) voor het 60e levensjaar. -
Is er behandeling voor deze ziekte?
Het Li-Fraumeni syndroom is niet te genezen. De behandeling bestaat uit het behandelen of voorkomen van de tumoren.
Mensen met LFS krijgen het advies om niet te roken en niet te veel alcohol te drinken. Ook is het belangrijk dat je huis niet teveel zonlicht krijgt. Straling van bijvoorbeeld radiotherapie of CT scans verhoogt de kans op tumoren bij mensen met LFS. Als het kan, zorg dan dat je deze straling niet krijgt.
Mensen met LFS kunnen ook extra controles krijgen op kanker. Zo kan de kanker vroeg ontdekt worden. De kans op genezing is dan groter. Maar niet voor elke vorm van kanker die bij LFS voorkomt, is een manier om deze vroeg op te sporen.
Mensen met LFS kunnen al als kind extra controles krijgen op kanker. Vrouwen uit LFS families kunnen extra controles van de borsten krijgen. Zij kunnen er ook voor kiezen de borsten te laten verwijderen. Dan kunnen zij ook geen borstkanker krijgen.
Je kunt de controles laten doen bij een expertisecentrum. Een klinisch geneticus kan advies geven. -
Hoe vaak komt het voor?
Het is niet bekend hoe vaak het Li-Fraumeni syndroom precies voorkomt. In Nederland zijn ongeveer 90 families waarbij bekend is dat ze Li-Fraumeni syndroom hebben.
-
Wat is de oorzaak van deze ziekte?
De oorzaak van het Li-Fraumeni syndroom is een afwijking (mutatie) in het TP53-gen. Het TP53-gen ligt op chromosoom 17, op de korte (p) arm op positie 13.1 (17p13.1).
Mensen met het Li-Fraumeni syndroom worden niet geboren met kanker. Ze hebben wel een veel grotere kans op kanker.
-
Is deze ziekte erfelijk?
LFS is autosomaal dominant erfelijk. Dat betekent dat je de ziekte meestal van een van je ouders erft. Soms ontstaat LFS door een nieuwe mutatie. Iemand is dan de eerste in de familie met LFS.
-
Kinderwens
Komt LFS in je familie voor, en wil je graag kinderen? Als de afwijking in het gen bekend is, kan met prenataal onderzoek worden gekeken of een ongeboren kind ook LFS heeft.
Ook is embryoselectie (PGD) mogelijk. Bespreek met je arts welke mogelijkheden het beste bij jullie passen.
Vrouwen met LFS die zwanger willen worden, wordt aangeraden dit met haar arts te bespreken. De arts kan ingaan op de risico’s die er tijdens een zwangerschap kunnen zijn. -
Meer info voor patiënten
- Belangengroep Li-Fraumeni Families (BLF) Informatie en lotgenotencontact, ook voor mensen die geen drager van dit syndroom zijn maar bij wie het in de familie voorkomt.
- Li-Fraumeni syndroomInformatieblad geschreven door erfelijkheidsartsen
- Infographic Li-Fraumeni syndroomGemaakt door erfelijkheidsartsen
- 'Het is bij de dokter net als in de garage: er valt altijd iets te onderhandelen'Tom heeft het Li-Fraumeni syndroom. In deze portretblog van erfelijkheidsarts Cora Aalfs doet hij zijn verhaal
- Kanker komt heel veel voor binnen je familie. Laat je je erop testen?Verhaal over Niels bij wie in de familie Li-Fraumeni syndroom voorkomt
- Huisartsenbrochure Li-Fraumeni syndroom. Verschenen in het kader van het project ‘De patiënt als informatiedrager’ van VSOP en NHG. Bij deze brochure horen een apart te downloaden brief voor de huisarts brief voor de patiënt
- Kanker en erfelijkheid: hoe vertel ik het mijn familie? Brochure
- Erfelijke aanleg voor kanker in de familieHeb jij Li-Fraumeni syndroom? Dan hebben sommige van jouw familieleden deze aanleg misschien ook. Kijk wat Lina en haar broers deden toen duidelijk werd dat Lina een erfelijke aanleg voor kanker had
- Kanker.nl: Li-Fraumeni syndroom
- MedlinePlus GeneticsInformatie in het Engels met links naar meer informatie op andere sites.
-
Meer info voor artsen
- Verwijscriteria Erfelijke aanleg voor kanker
- Li-Fraumeni syndroomRichtlijnen VKGN-STOET
- Li-Fraumeni syndroomInformatieblad geschreven door erfelijkheidsartsen
- Infographic Li-Fraumeni syndroomGemaakt door erfelijkheidsartsen
- Huisartsenbrochure Li-Fraumeni syndroom. Verschenen in het kader van het project ‘De patiënt als informatiedrager’ van VSOP en NHG. Bij deze brochure horen een apart te downloaden brief voor de huisarts brief voor de patiënt
- Orphanet
- GeneReviews
-
Expertisecentra
- Expertisecentra specifiek voor deze aandoening:
-
- NKI-AvL-Prinses Máxima Centrum Centrum voor Li-Fraumeni Syndroom
- Het Nederlands Kanker Instituut - Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis
- Plesmanlaan 121
- 1066 CX AMSTERDAM
- +31 (0)20 512 9111
- Orpha.net Expertlink
-
- NKI-AvL-Prinses Máxima Centrum Centrum voor Li-Fraumeni Syndroom
- Prinses Máxima Centrum
- Heidelberglaan 25
- 3584 CS UTRECHT
- +31 (0)88 972 7272
- info@prinsesmaximacentrum.nl
- Orpha.net Expertlink