Autosomaal dominante overerving

Iedereen heeft twee versies van elk gen. Eén versie heb je gekregen van je vader en één van je moeder. Een ouder met een autosomaal dominante erfelijke ziekte heeft één versie van het gen met de afwijking (mutatie) voor deze ziekte en één versie van het gen zonder de afwijking. Bij de bevruchting geeft die ouder één van die versies door aan een kind.

De kans is dus 50% dat het kind een gen met de afwijking krijgt van de ouder met de aandoening. Dan heeft het kind de aanleg voor de ziekte of aandoening. Gebeurt dat? Dan is er een grote kans dat het kind de ziekte ook krijgt. Bij autosomaal dominante erfelijkheid is het gen met de afwijking namelijk het sterkst. Dit gen wint het van het gen zonder de afwijking dat iemand van de andere ouder krijgt. Als iemand het gen zonder de afwijking erft, dan heeft hij of zij niet de aanleg voor de ziekte. Die kans is ook 50%.

Voor ieder kind geldt steeds een kans van 50% dat het de aanleg erft en een kans van 50% dat het kind de aanleg niet erft.

Voorbeelden van aandoeningen die autosomaal dominant worden doorgegeven zijn de ziekte van Huntington en het marfansyndroom.

In dit plaatje heeft de man het gen met de afwijking. Dat wil zeggen dat de man de ziekte heeft. We hebben ook een plaatje waar de vrouw het gen met de afwijking heeft.

Het woord autosomaal betekent dat het niet uitmaakt of het kind een jongen of een meisje is. Jongens en meisjes hebben 50% kans om het gen met de afwijking te erven. 

Er bestaan verschillende manieren waarop een ouder een erfelijke ziekte door kan geven aan een kind. Hier vind je informatie over andere vormen van overerving.

Het filmpje hieronder gaat over het verschil tussen autosomaal dominante en autosomaal recessieve overerving.

Heb je nog een vraag? erfolijnerfocentrum.nl (subject: Vraag, body: Naam%3A%0A%0AMijn%20vraag%20is%3A) (Mail) ons.

Update-datum: 2 oktober 2025