Mitochondriële overerving
Sommige ziektes worden door de vrouw doorgegeven aan haar kinderen. Soms is de oorzaak een afwijking in het DNA dat niet in de kern van de cel zit. Deze manier van overerving noemen we mitochondriële overerving. Hoe werkt deze manier van erfelijkheid?
DNA buiten de celkern
Het grootste deel van het DNA (de genen) zit in de celkern. De celkern is het deel van de cellen dat alles regelt. Maar er zit ook nog DNA buiten de celkern. Die genen zitten in andere delen van de cel: de mitochondriën. In de mitochondriën wordt de energie gemaakt voor de cel. Die energie heeft de cel nodig om goed te kunnen werken. Soms ontstaat er een afwijking (mutatie) in het DNA van de mitochondriën. En die afwijking kan de oorzaak zijn van een ziekte. De manier waarop die ziektes erfelijk zijn, noemen we mitochondriële erfelijkheid.
Van moeder op kind
Mitochondriën erf je (in principe) van je moeder. De mitochondriën van je vader zitten in de staart van de zaadcel en de staart blijft bij de bevruchting buiten de eicel.
Als een vrouw in haar mitochondriën een afwijking voor een ziekte heeft, dan geeft zij die afwijking door aan haar kinderen. Zowel jongens als meisjes kunnen die ziekte dan krijgen.
De kans dat een kind ook echt klachten krijgt, kan afhangen van om welke ziekte het gaat. En ook bij mensen die dezelfde ziekte hebben, kunnen de klachten van persoon tot persoon verschillen.
Voorbeeld
Een voorbeeld van een mitochondriële aandoening is Leber’s opticusatrofie.
Bij de beschrijvingen van ziektes op deze site staat hoe de verschillende ziektes overerven.
Heb je een vraag? erfolijn
erfocentrum.nl (subject: Vraag, body: Naam%3A%0A%0AMijn%20vraag%20is%3A) (Mail) ons.
Update-datum: 23 oktober 2025